Gündelik Hayata İlişmek

Fabrika makinelerine göre düzenlenmiş zemin katı, çevrede yaşayanların kullanımına açılarak farklı bir işlev kazanan proje, çok yönlülük ve açıklık yönündeki tasarım kararlarıyla mekan içi olasılıkları estetik ve işlevi temel alarak artırıyor.

Atsugi Üssü yakınlarında mevcut bir devre kartı (circuit-board) fabrikasına ek olarak tasarlanmaya başlanan proje, fabrikaların ve konutların bir arada olduğu bir yarı endüstriyel bölge içinde yer alıyor. Etrafı çoklukla sanayi malzemelerinden duvarlarla örülü çelik yapısal elemanlarıyla fabrikanın ve mahremiyetini korumak adına içe kapalı bir sistem olmaya meyilli konutun birbiriyle haşır neşir olma ihtimalleri pek yok. Oysa yanı başında, sakinlerinin güneşte çamaşır kuruttuğu ya da köpekleriyle yürüyüşe çıktığı bir konut yapısı bulunan proje alanına dair ilk soru şu olmuş: Böyle bir gündelik hayat manzarasına ilişecek bir fabrika nasıl olmalı?

İki görece kapalı sistem arasında bir orta yol bulma niyeti; açık, ahşap strüktürden bir fabrika imgesi ve yerel topluluk tarafından bir buluşma mekanı olarak kabul edilecek, kullanıcılarının mekana etkin iştirakleriyle günden günde değişecek bir yapı öngörüsüyle mekana dönüşmüş. Zemin kat, fabrika atölyelerinde kullanılacak makinelere göre düzenlenmeye başlanmışken işlevi topluluk mekanı olarak değişmiş. Ancak ofis alanları ikinci kata taşınarak tasarım aynı kalacak şekilde bu işleve uyum sağlanmış.

Dolu-boş ilişkisi üreten yarı şeffaf çelik panellerin ürettiği alternatif cepheler ve yapının içinde bulunduğu fiziksel bağlamla ilişkisi

Açık, ahşap strüktür fikri ortaya atıldıktan sonra, ilk düşünülmesi gereken şey yapıyı, yaşama ortamından ve bu ortamdaki konfordan fedakarlıkta bulunmadan, inşa ve strüktür anlamında bütüncül olarak gerçekleştirmek olmuş. Ardından, “uyarlanabilir model” adı verilen, duruma göre üzerinde değişiklik yapılabilecek çeşitli öğelerden oluşan bir program kurulmuş. Parametreleri değiştirerek ileri ya da geri hareket etme özgürlüğü veren, birbirine paralel birçok alternatifin olduğu bu modelde nihai kararlar, sonuçların yapısal ve estetik açılardan çeşitlenmesi gözetilerek verilmiş.

Bu bağlamda, yaşam katmanı mekana olasılık getireceği kesin hareketli nesneler ile düzenlenmiş. Öte yandan, çevresel katmanda, kullanıcılar tarafından ulaşılamayan bir alan olduğu düşünülerek, belirli sınırlandırmalara gidilmiş. Yapının en belirgin niteliğini açık planı oluşturuyor. Bu açıklık, boyutları donanım düzenlemeleri aracılığıyla değiştirilebilen, uzay kafesler altında birbiriyle ilişkilenen mekanlarla sağlanıyor. Esasında atölye alanı olarak tasarlanan ilk kat, bir sergileme alanına ve yerel topluluğun da kullanımına cevap verebilecek çok amaçlı mekana dönüştürülürken üzerinden durulan ana kavramlar da çok yönlülük ve açıklık olmuş. Halihazırda işlevine devam eden fabrika yapısının yeniden inşası da gündemde olduğundan ekleme, çoklu kullanımları destekleyecek, kullanıcılarının katılımına göre müdahale edilebilir mekan ve programlar üretebilecek bir mekan olarak tasarlanmış. Yapı iskeleti çeşitli durum ve gereklilikleri barındıracak şekilde inşa edilirken tesisat ve teçhizat, ayarlanabilirlik ve yenilenebilirliği artıran detay düzenlemelerine izin verecek şekilde kurgulanmış. Yapı içindeki mekanlar, bu öğelerin üst üste geldiği ancak özgün niteliklerini yitirmedikleri bir kompozisyonla tanımlanıyor. Ayırıcı duvarlar ve cephe panellerinden oluşan esnek sistemin ayarlanabilir ahşap duvarları, belirli bir hat üzerinde, zeminden tavana bir ızgaraya oturarak devam ediyor ve geri-ileri hareket ettirilebiliyor. Üst katta bu hareketli ayırıcıların üstünde açıkta bırakılmış, çapraz kirişlerle desteklenmiş eğimli çatı bulunuyor. Burada kimi kirişlerin arasında gerilen kumaşın var olma sebebi ise gün ışığını mekan içinde dağıtmak.

Duvar yerleşimlerinin değişmesiyle artırılmış iç mekan olasılıkları
Cephe katmanları, dolu-boş ilişkisi üreten yarı şeffaf çelik paneller
Çapraz kirişlerle desteklenmiş eğimli çatı strüktürü ve bunlara ışık kontrolü için asılan kumaş
Plan
Kesit Perspektif

Yapıyı cephede çevreleyen iki ayrı katman var: Dolu-boş şeritler üreten yarı şeffaf çelik panellerden oluşan en dış katman ve yeri değiştirilebilir cam panellerden oluşan iç katman. Yoldan görünürlüğü ve doğu cephesinden gelen gün ışığını kontrol etmek üzere dış donanım; doğu cephesinden %30 sayısal açıklık yapan ve 42 mm genişliğinde/60 derece açılı, 80 mm genişliğinde/70 derece açılı ve 120 mm genişliğinde/70 derece açılı üç farklı parçadan oluşan üç örüntülü düşey ızgaralar ile tasarlanmış. Her bir düşey ızgara, arazi koşullarına göre görünürlük ve çevresel koşullara göre ışık kontrolü adına kuzey ve doğu cephelerinde birbirinden farklı yerleşiyor. Saçak altındaki alüminyum çerçeveler de kısmen hareket ettirilebilir durumda.

Yapının büyük hacmi sebebiyle tipik tavandan püskürtme menfezli klima sistemi, daha yüksek teknik özelliklere ihtiyaç duyduğundan mekan; yaşam ve çevre katmanı olarak iklimlendirme bölgelerine de ayrılmış. Sadece yaşam katmanında, havanın tek bir sistem üzerinden dolaşımını sağlamak için zemin yüzeyine hava giriş ve çıkış ağızları eklenerek tasarlanan iklimlendirme sayesinde, işletme maliyetleri artırılmadan, uygun fiyatlı yöntemler kullanarak daha yüksek konfor seviyesine ulaşılmış.

Tüm süreçte bilginin serbestçe işlenmesine imkan veren parametrelerle çalışılmış. Bu yöntem, mekanın estetik ve yapısal durumunu eşzamanlı ve daha kesin bir biçimde takip etmeyi sağlamış. Mimara göre bu projede çalışma yönteminin de olasılıkları esnek tutmakla ilgisi var: Önceden tanımlanmış girdi formatlı BIM (Yapı Bilgi Modellemesi) yazılım sistemleri kullanmaktansa, daha genel maksatlı, 3D CAD gibi serbest veri girişine izin veren yazılımlar tercih edilmiş. Kısıtlı teknolojiyle ama nesnel karşılaştırmalar ve çok sayıda varyasyon çalışması yaparak mimari tasarımın derinliğini ve yoğunluğunu artırmanın, küçük ofisler için bile mümkün olduğunu belirtiyor mimar. Böyle bir süreçte, mimari ve estetik ölçütler çok daha önemli anlamlara ulaşıyor. Mimarlara göre bu durum, küçük ofislerin müellif olarak hala varlığını sürdüğü bir nokta ki bu da ne tarafsız bir şekilde ne de sözel olarak açıklanamasa da korunacak son kale.

Etiketler: