Devre Arası Kamusallık

Agora, çevre koşullardan arındırılmış hatta koparılmış bir mekanda kamusallık üretmenin peşine düşüyor, genç kullanıcıları için sporun anlamını yeniden üretiyor.

İspanya, Katalonya’nın kuzeydoğusundaki Olot, doğal peyzajıyla, en çok da Garrotxa Volkanik Bölgesi Tabiat Parkı ve çevreleyen sıradağlarıyla biliniyor. Volkanik dağlar 11.000 yıldır sessizliğini korusa da bölge halen “sismik olarak aktif”, deprem riski taşıyor. Park tarafından çevrelenmiş dört yerleşimden biri olan Olot’un Şehir Konseyi’nin bölgedeki spor etkinliklerini destekleme kararı ise Agora projesinin başlangıcını oluşturuyor.

Büyük ölçüde sağır olan giriş cephesi
Spor sahası ve kütleler arası ilişki
Kafeterya
Soyunma odası
Revakla tanımlı açık alan

Tasarım kararlarında en belirleyici etken ise, konsey tarafından seçilmiş, daha doğrusu ekonomik kısıtlardan ötürü seçilmek zorunda kalınmış proje alanı: Doğal parkla sınırlandırılmış kentte bir yere ilişmektense fabrika ve mezbahaların bulunduğu, yaya kaldırımı olmayan ve caddesi tırlarla dolu endüstriyel bir arazi. Böylesi bir alan için sunulan mekan önerisinde ise, çevreyle doğrudan ilişkilenmenin biçimleri üzerine düşündüren, temel bir amaçtan yola çıkılmış: binayı, caddeyi telafi eden, toplumsal ilişkiler üretebilecek bir mekan şeklinde örgütlemek.

Adını Yunan kentlerinde kamusallığın; kentliliğin, siyasetin, sanatın ve sporun görünür olduğu “agora”dan alan proje, tasarımının esasına da bir karşılaşma mekanı üretmeyi koyuyor. Dış koşullardan koparılmış, kamuyu kendi içine davet eden bir tür kamusallık üretmeyi hedefleyen proje bunu birbirine bakan, ikiz ancak birbirinin muadili olmayan iki kütle ile yapıyor. Bu iki kütlenin revaklarıyla tanımlanmış, futbol sahalarına açık, kare şeklindeki meydan, spor tesisinin kalbini oluşturuyor. Merkezdeki açık alana doğru yükselen üç parçadan oluşan kütleler, sahalarla aynı kotta yer alırken mekan; karşılama avlusu, basamak ve rampa ile bu alana doğru yönlendirecek şekilde örgütleniyor. Merkez ya da projenin kalbi olarak nitelendirilen alana gelindiğinde az önce geçilmiş sıra mekanların algılanması, ancak bu noktada içinde bulunulan projenin neye benzediğinin anlaşılması istenmiş. Mekan hissi bu bağlamda “karşı karşıya olma” esası üzerine kurulu.

Proje, agoranın sadece isminden ve soyut niteliğinden ilham almakla kalmayıp tipolojik özelliklerini de yorumlamaya yelteniyor. Görsel açıklık ve cephe düzeniyle elde edilmiş forum alanı; 19. yüzyıl revaklı meydanlarına da benzetilebilir tasarımcılarına göre: Kurallı, bütünüyle revaklardan oluşmuş galerisiyle kamusal alanın ayrılmaz bir parçası olarak meydana.

Merkezi açık alandan kütleye ve revaklara bakış
Yarı açık dolaşım aksı
Doluluk ve boşluk ilişkisi
Oyun alanı
Siluet
Kütle diyagramı
Vaziyet planı
Zemin kat planı
Birinci kat planı

Karşılıklı duran iki binanın birbirinin muadili olmayışının sebebi ise işlevsel farklılıkları. Merkezi boşluğu sınırlandıran iki taraflı yüksek, yarı açık geçişin ardından plan dolmaya; tesisin mekansal gereklilikleri alana yerleşmeye başlıyor. Bir kütlede soyunma odaları yer alırken öteki karşılama alanı, kafeterya ve diğer kullanımlara ayrılmış. Yapıların hacimleri ise meydanın boyutlarına, iç mekan örgülenmesine ve tabanın yataylığına uyum sağlayacak şekilde ölçeklendirilmiş. Metrekare başı 620 Euro ile sınırlı tutulan bütçe, proje için en mühim olanların öncelikli tutulmasını beraberinde getirmiş: müşterek alanın etkin kullanımı, iç mekanlarda geniş hacimler ve doğal ışığın içeri alınabilmesi. Bu öncelikler ise strüktürün proje için önemini daha da artırmış. Beton bloklardan oluşan taşıyıcı duvarlar, kolaylıkla ve basitçe inşa edilebilir olmaları yüzünden tercih edilmiş.

Çevresiyle çelişmeyi tasarımın özüne yerleştiren proje, bir tür beklenmediklik üretmeyi, düzenin içinde alışılmadık, sıra dışı olmayı istiyor; oğlan ve kız çocuklarının eğitimler arası oyun oynayabileceği, ebeveynlerin müsabakalar arası muhabbet edebileceği, yemek gibi çeşitli etkinliklerin düzenlenebileceği bir mekan üreterek aslen gençler için sporun en bilinen değerini, “sosyalleşme”yi besleyecek bir sahneyi iki tesis yapısıyla kurmayı amaçlıyor.

Etiketler:

İlgili İçerikler: