2019 Yılında XXI'de En Çok Okunan Yazılar

2019 yılında web sitemizde yayınlanan ve en çok okunan ilk 10 yazıyı derledik. Yazıları aşağıdan inceleyebilir ve bağlantılar üzerinden okuyabilirsiniz.

1- “Normal” Ezberler ve “Normal-Dışı” Değerler Üzerinden Koruma Cesaretine Dair / Senem Doyduk

"Kültür varlıklarının yıkılması çok kötü bir şey. Hiç şüphesiz. Yıkımların birbiri ardına yaşandığı bu günlerde, kültür varlıklarımızın yıkılması her birimizin yüreğini dağlıyor. Üzülüyoruz. Yıkımlara karşı böylesi bir hassasiyet, böylesi yükselmeler bize alanımızın ve kentimizin meslektaşlarımız tarafından coşkuyla sahiplenildiğini gösteriyor. Ve dolayısıyla günümüzde hunharca gerçekleştirilen bu yıkımlar karşısında bahsi geçen yarışma kolokyumundaki gibi yüksek tonda reaksiyonlar verildiğini görmek, duymak, okumak istiyoruz…"

Eşdeğer mansiyon ödülü alan proje görseli; ekip: Gülşah Güneş, Burak Bozkurt, Sümeyye Karakaya

2- Kent Hafızası Bağlamında Vıkvıklanmalar Sergisi Üzerine / Korhan Gümüş

"Kamusal alanlardaki dönüşümlerin failleri karşımıza genellikle siyasal şebekelerle olan bağları, sermaye ve güç ilişkileriyle çıkarlar. Yaptıklarını tartışmaya açmaya çabalamazlar. Buna karşılık mimarların ünleri, profesyonellikleri böylesine söylemsel bir boşluğa dayanıklı değildir. Bu durumda çelişkilerin kaçınılmazlığından söz edilebilir: Profesyonelliğin liberal pırıltısı ile gerçekleştirilen dönüşümün neoliberal koşulları arasındaki çelişkinin kaçınılmaz olduğu, mesajın sanki bir “boomerang gibi bir geri dönüşle” fırlatana çarptığı iddia edilebilir."

Likör Fabrikası ve Ali Sami Yen Stadı

3- Ayran içip Fuko Okuyoruz / Zeynep Ataş + Yuvacan Atmaca

"Mimarlık bilgisinin dönüşümü ve farklı potansiyellerin yaratımı, tam olarak sabit kabul edilen tüm tanımların, oluşan karşılaşmalardaki gerilimle tekrar tekrar yeniden üretilmesiyle oluşuyor. Her karşılaşma anının taraflarının öngörülmez değişkenliği bu bilginin dinamizmini sağlıyor. Proje süreçleri de bu dinamizm içinde anlık dönüşümlerle yürütücüyü de öğrenci gibi konfor alanının dışına iterek, kısmi kontrollü ve olumsal olarak ilerliyor. Burada söz konusu olan, öğrenci ve yürütücü ile gelen bilgi, bulunulan yerin bilgisi ve evrensel anlamda mimarlık bilgisi, dili ve değerlerinin bir aradalığının ürettiği çarpışmayı kucaklayan süreçler üretmek. Mesele belki de bu adımları ayrıştırmak yoluyla konfor zonları yaratan tanımlamalarda."

Doku Günlükleri

4- “Koruma” Meselesine Dolanık İki Hikaye / Kenan Güvenç

"Koruma fikri, koruyamayacağımızı bildiğimiz şeyleri zihnimize kaçırıp orada varlığını estetize edip rehin almaktır. Böylece onları dış etkilere maruz olmaktan koruyacağımız düşünülür. “Toplum” ise, “toplu olarak hareket ederek kendi bütünlüğünü sağlayan şey” demek olsa bile hayat, tek tek şahısların hayatıdır ve toplamda toplum bütünlüğünü sağlamak için değil, ihlal ede ede o bütünlüğün yapısını koruyabilir... Ve nasıl davranacağını kestiremediği için toplum denilen her ne ise, o şahısları yasa, yönetmelik ve zor yoluyla yeniden imal etmeyi dener. Korunacak şey, koruma biçimlerinin tahakkümü altına girer ve içeriği hayatın canlılığının onları götürdüğü yere göre bedenleşmelerde değil, korumacılarca tesis edilmiş hüküm, teori ve kurumların biçtiği soyutlukta, değer olarak var olmaya başlar. Korumacılar can çalarlar ve hayatı, otopsi masasındaki kesip biçmeler ile tanımaya çalışırlar…"

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şube Arşivi'nden

5- Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Bienaller / Eray Çaylı

"Aralarında Whitney Bienali etrafındaki tartışmaların da bulunduğu bir dizi güncel gelişme bize gösteriyor ki 16. İstanbul Bienali’nin, doğrudan veya dolaylı yoldan ilişkili olduğu halk sağlığı problemlerini bertaraf etmesi için, asbestli mekanları terk-i diyar eylemesi tek başına yeterli olmayabilir."

Çan'ın Karadağ köyündeki Esan Madencilik protestolarından kareler, 2014; fotoğraflar: Aykan Özener

6- Mimari Tasarım Stüdyosunda Tektonik, Atmosfer ve Ölçek Üzerine Düşünmek: Hurda ile Bir Mimari Promenad Tasarlamak / Funda Uz

"Deneyimle biçimlenen ve zenginleşen mekan bilgisi, birbiriyle ilişkili bir ağ oluşturan “beden, ölçek, oran, deneyim, algı, atmosfer, duyular, zaman, bellek, bağlam, ışık, strüktür, malzeme, tektonik, mekansal ilişkiler” gibi kavramlardan meydana gelmektedir. Mekan algısını bu kavramlar sayesinde oluşturan stüdyo, aynı zamanda deneyimlerin kayıt edildiği, dillendirilerek paylaşıldığı ve tekrar üretildiği bir ortam oluşturmayı hedefler."

7- Acaba Size “Antroposen” Yerine “Antreposen” Diyebilir Miyim? / Korhan Gümüş

"Bienal gibi sanatsal ve ona eşlik eden bu mimari gösteri gözlerimizi kamaştırırken, bu dönüşümün arkasında şehrin merkezini kuşatan bir kamusal alanı, geleceğini etkileyecek eşsiz bir bölgenin kar amaçlı bir sermaye girişimi perspektifi, mantığı ile yeniden işlevlendirildiğini görmezden geliyoruz, unutuyoruz. Oysa yalnızca bu travmatik kentsel dönüşümü paranteze almayı amaçlayan inşaat perdesinin dahi kurnazca tasarlanmış ikili bir işlevi olduğunu fark etmemek mümkün değil: Bir taraftan gözümüze kaybolan geçmişi sokmaya, diğer taraftan güncel olanı gizlemeye çalışıyor. Tıpkı sanatın, mimarlığın karşımızda belirip arkasındaki hiçbir şeyle ilişki kurmuyormuş gibi gözükmesi gibi."

İstanbul Resim Heykel Müzesi; fotoğraflar: Alper Tüzünoğlu

8- Bize Yalan Söylediler / Ücretli Çalışan ve İşsiz Mimarlar Forumu

"Mimarlık pratiğini salt tasarım sürecine indirgeyen dar bir görüşün hakim olduğu meslek ortamımızda, üretilen çoğu sözün bu alanı/sınırı aşamadığını belirterek başlayalım. Eğitim hayatımızda bizlere öğretilen çok boyutlu, multidisipliner bir mesleğin, pratikte nasıl olup da tek bir aşamaya sıkıştırıldığı ayrı bir inceleme konusu. Ancak söylemek gerekir ki tasarım dünyasının yüceltildiği; tasarımcı olabilmek/olamamak ayrımında suni bir sınıflandırmanın dayatıldığı; mimarlığa dair sözü olan meslek insanlarının bu sınıflandırma üzerinden değerlendirildiği bir ortam bekliyor sizleri."

9- Mimarlık Eğitimi Yılları / Aydan Volkan + Saitali Köknar + Sevinç Hadi

"23 Nisan’da İTÜ Mimarlık Fakültesi'nde geleneksel olarak düzenlenen gezide, mimari projesi Emin Onat ve Orhan Arda’ya ait olan Anıtkabir’i ziyaret etmiştik. Emin Onat bize, yerinde, Anıtkabir mimarisini anlatmış, daha sonra o zamanlar inşaatı süren, Clemens Holzmeister’ın mimarı olduğu, TBMM binasına; en sonra da Kavaklıdere Şarap Fabrikası’na götürmüştü. Tavrı gayet seçkin, zarif ve öğreticiydi. Birinci sınıfın ilk uzun ve anlamlı gezisi bu olmuştu. Daha sonraki yıllarda Efes-Selçuk, Antalya gezileri de yapıldı." Sevinç Hadi

İstanbul Teknik Üniversitesi okul gezileri sırasında okul arkadaşlarıyla, Bergama tiyatrosu, 1955

10- Birlikte Yaşam, Ekolojinin Mimarlığı / Seda Kurt Şengün

"Yeryüzündeki aktörün yalnızca insan olmadığını ve diğer organizmaların da insan gibi yeryüzü için önemli rolleri olduğunu; üstelik hem yaşanılanın hem de bırakılacak mirasın ortağı olduklarını hatırlamak gerekir. İnsan populasyonu ve türlü organizmalar sadece birlikteyken yaşam alanlarını tarif eden habitatları oluşturabilirler. Birlikte yaşayabilme yetisiyle gelişen bağımlı ilişkiler, dengeliliği ve ortak kullanımları belirginleştirir."

Land of Undefined Territory, 2014. Munem Wasif