Katalizör Paletler
Bir kültür kolektifiyle işbirliği içinde inşa edilen yapı, basit malzemelerle nitelikli bir mekan kuruyor ve mimarlığın toplumun özüne katkı koyabilme yetisini hatırlatıyor.
Vahşi Batı filmlerine sahne olmuş bir kasabayı andıran Chacras, Ekvador’un El Oro bölgesinde yer alıyor. Simon Bolivar’ın “kurtarıcının kurtarıcısı” diye hitap ettiği Manuelita Saenz’in de yaşadığı yer olan Chacras, onu sınır komşusu Peru’yla yakınlaştıran bunun gibi tarihsel referanslarla dolu.
Burada gerçekleştirilen Proje Chacras, 2016 Mayıs’ında 10 günlük bir süreçte inşa edildi. Natura Futura Arquitectura ile bir kültür kolektifi olan Colectivo Cronopios, birbirinden farklı süreçleri bir arada yürüttüler. Üretilen pop-up tasarım basın, dijital iletişim ağı ve ağızdan ağıza yöntemleriyle yayıldı. Malzeme ve araçlar bağışlandı, biriktirildi ve projenin uygulaması için gönüllü olanlar projeyi geliştirecek çeşitli gündelik incelemeleri yapmak üzere eğitildi. Projeye başlamak, karşı konulamaz çekicilikteki bir maceraya atılmaktı. Bekleyen teknik sorunlar, gerçekleştirme tutkusunun içinde eriyerek çözüldü. Doğaçlama, yorumlama ve işbirliği, bu girişimi gelişmiş bir nesne olarak ifade etmenin yolu oldu: Veltor, eşi ve üç çocuğu için bir ev.
Beton ve tuğladan oluşan temelin üzerine yerleşen kereste paletler, yapıya dahil olmadan önce şarap imalathanesinde ürünlerin taşınması için kullanılıyordu. Bu paletlerden modüllerle oluşturulan strüktür, ot ve saplarla da desteklendi. Pencereler yarı sert kutular ve geri dönüştürülmüş atık şeritlerinden imal edildi, çinko levhalar ise çatıyı oluşturmak üzere kullanıldı.
İşlerinin uğradığı kesintiden ve mekan değişikliğinden etkilenen ailenin ekonomisine destek olmak için stratejiler geliştirildi: Geçim kaynağı yaratmak için önerilen ilk fikirlerden olan bahçe-mutfak, Don Velfor’un evi inşa edilirken temel inşaat bilgisi edinmesi ve “yaparak öğrenme” sürecine dahil olması sayesinde bu bilgi birikimini kendi ekonomik faaliyetleri için kullanmak üzere evirebilmesi imkanı gibi... Gelir kaynağı olması için kurgulanan bahçe-mutfağa ait platform, hem aile bireyleri arasında hem de komşu evlerle sosyal etkileşimi kuvvetlendirecek bir mekan tanımı yapıyor: Masa ve sandalyeleri yerleştirerek yemek keyfi yapılabilir, bir halı ya da sırt çantası koyup dinlenilebilir ya da açılış gününde düzenlenen kukla gösterisi gibi kültürel bir etkinliğe ev sahipliği yapabilir.
Ev, platforma doğru büyüme seçeneği de vererek ikisi yatak odası, biri mutfak ve yaşama alanı olarak kullanılan üç bölümden oluşuyor. Evin zemini ile arazi arasında bırakılan mesafe, strüktürü nemden korurken zemin altından hava akımına imkan veriyor. Çatının yüksekliği, açık mekanlar ve pencereler sayesinde de çapraz havalandırma sürekli devam ediyor.
Proje, süreci ve seçimleriyle, endişe yüklü ve belirsizlik dolu anıları geride bırakmayı ve onları kökünden dönüştürmeyi hedefliyor: Katalizörü mimarlık olan toplum için yeni bir öz yaratma yolunda atılmış küçük bir adım.