Bağlamdan Türeyen Yabancı

Kırsal kalkınmanın modernleşme ve kentleşme eğilimi, yeni işlev tanımlarının üretilmesini zorunlu kılıyor. Büyük alanıyla çok işlevli bir yapı olan internet konferans merkezi de bunlardan biri.

Shitang Köyü’ndeki “Bir Küçük İnternet Şehri”, kırsal modernleşme, kasabalaşma ve kentleşme arasındaki hemen göze çarpmayan (avantajlı coğrafi koşullar ve zengin doğal kaynaklara sahip örnekler için bile geçerli olan) farklar ve sorunları da içermesiyle, Çin kırsalı kentselleşmesinin bir minyatürü. Nankin’in güneybatısında, şehir merkezine 40 km uzaklıkta yer alan bu çeper köyün de, yerel yönetimlerce desteklenen kırsal kalkınma sürecinin yenileme ve konaklama-yeme içme hizmeti oluşturma bölümünün tamamlanmasını takip eden amaç “güzel bir kırsal bölge” olmaktı. Bu tanım bir sayfiye yerinden farklı elbette: Gelecekte, internet girişimcileri için kalıcı bir mekan olması öngörülen bölgenin, mecburen ev sahipliği yapacağı konferans ve kültürel performanslar gibi etkinliklere ve çok işlevliliğinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek; yerel yönetim tarafından endüstriyel dönüşüm için esas unsur kabul edilerek önerilmiş internet konferans merkezini içermesi öngörülmüş bir bölge tanımı.

Çift eğimli kırma çatının görünüşü ve yapının oturduğu çevre

Çatı, kolon dizileri ve kütlesiyle yapıya bakış

Çift eğimli çatı, narin kolon bağlantı detayı

Koridorlaşan kolon dizisi içinden bağlantı detayı

Cepheden içinde bulunduğu kırsala bakış

Seralarda kullanılan hafif çelik strüktürden türetilen mekan

Büyük yapılar, geleneksel Çin kırsalında oldukça nadir görülüyor: Tipik olanlar, kamusal yapılar ve üretim faaliyetlerinin yapıldığı seralar ve komün oditoryumu. Bahsedilen iki prototipin incelenmesi, tasarımı ortaya çıkarırken önemli bir hat olarak inşa malzemeleri ve strüktürle doğrudan ilişki kuruyor; ya bu yapıların malzeme bağlamında varoluşlarının esasını oluşturuyor ya da kendilerinin ve taşıdıkları kültürel deneyimin soyut mekansal imgeleri, biçim odaklı ifadesinin ortamları haline geliyor.

Shitang Köyü projesi de, komün oditoryumu ve sebze serasından devşirilerek kamusal yapıları kırsal bağlamda yeniden inşa etmeye çabalıyor. Endüstrileşme yoluyla hızlıca bir sistem kurmak, prefabrike narin kolon teknolojisini getirmek, güçten düşmüş yapıların varlığını ortadan kaldıracak uygun teknolojileri titizlikle uygulamak, kırsalın ilkellik hissiyatını iyileştirmek ve böylelikle burada, oldukça kısa bir zaman dilimi içinde, yenilenmiş bir inşa pratiği kurmak amaçlandı.

Komün oditoryumunu hatırlamak, kaçınılmaz olarak, çift eğimli kırma çatıların mekansal niteliklerine yönlendirdi. Bu konferans merkezinin büyük alanı, aynı zamanda geleneksel kostümlerini giyerek bir araya gelen köylülerin kullandığı bir mekan olacak. Öte yandan bağlantılarından birleştirilmiş strüktür, seralarda kullanılan hafif çelik strüktürün geliştirilmesiyle elde edildi. Bu sistemin, karmaşıklığına rağmen korunan rasyonel yapım mantığıyla doğal çevreye en az zarar veren yöntem olduğu biliniyor.

Yapının ana işlevini içeren konferans salonu mekanı

İç mekanda strüktür ilişkisi

1. kat planı

2. kat planı

Kuzey cephesi görünüşü

Doğu cephesi görünüşü

Çatı strüktür detayı

Çatı strüktür detayı

Mekansal strüktürler ve gerilim bütünlüğü (tensegrity) üzerine çalışan inşaat mühendisi Yuan Xin’in, sıkıştırılmış kolon sistemine gerilim bütünlüğünün mekanik prensiplerini uygulamasıyla geleneksel kolon kesitindeki gerilim ve baskının tekilliğini parçalaması; kolonun zorlanmaya ve kendisine etki eden kuvvetlere karşı oluşturduğu direnci desteklerken ağır basınç altındaki ince kesitli kolonların burkulmayı (Euler kritik yükü) aşmasına yardımcı oluyor. İdeal bir konferans merkezinin destekleyici strüktürünün, taban etrafında yemyeşil, ince, sık ve dik bambu ağaçlığına sahip olması fikriyle 10,45 metre yüksekliğinde, 14 santimetre en kesitinde ve 1:75 narinlik oranlı ince, prefabrike kolonlarla desteklenmiş kolon teknolojisi geliştirildi. İstenen nitelikte inşa, endüstriyel sistem ve tasarım yönetimi sürecinin yöntem ve gerekliliklerini de karşılayarak 45 gün gibi kısa bir zamanda gerçekleştirildi.

İnternet konferans merkezi, kırsalda yeni bir işlevsel tipoloji; mekan öğeleri ve yapısallığından oluşan kompozisyon şüphesiz çağın, güncel gelişimin bir gerekliliği. Var olan tiplerin, dönüşüm kavramının özünün ya da evrim fikrinin asla göz ardı edilmediği ancak mekansal çevrenin içsel düzenini sürdürebilmek için kırsal olanla teknolojinin etkin bir aradalığının da acil bir ihtiyaç olduğunun bilinciyle üretildi proje.