18.03.2020
Üretimin İki Hali
Oberhausen’de konumlanan ve kentin tarihi pazar meydanına bakan yapı, ofis işleviyle çatıdaki tarımsal üretimin yapıldığı serayı birbirini besleyecek şeklide bir araya getiriyor.
Oberhausen’in tarihi merkezi, ekonomik yapısal değişim ışığında merkezilik, kentsel yoğunluk ve ticari kullanımların ötesinde kamusal mekanların nasıl hayata geçirilebileceği sorusunu gündeme getiriyor. Bu soruya karşılık olarak belediyenin mülk yönetim şirketi OGM (Oberhausener Gebäudemanagement GmbH), iki farklı işlevin kullanımını farklı bir şekilde ele alarak birleştiren yeni bir öneri geliştirdi. Proje, kentsel tarım olanaklarının kullanıldığı ve araştırıldığı bir iş bulma merkezinin çatısına bir seranın entegre edilmesiyle yapısal işlevlerin kuvvetlendirilmesini öngörüyor. Bina teknoloji entegrasyonu, eski şehir merkezinin pazar meydanındaki ofis yapısını tarımsal üretim için bir kaynak haline getiriyor.
Kuehn Malvezzi, 2016’da açılan mimari tasarım yarışmasında birinciliği elde etmişti. Peyzaj mimarlığı ofisi Atelier le Balto ile işbirliği içinde geliştirilen tasarım, günlük kullanımın ötesine geçerek üçüncü bir unsuru da projelerine ekliyor. Yapıya eklenen dikey bahçe, eski ve yeni peyzaj tipolojilerini kamusal alanda birleştiren etkili bir kentsel planlama kurgusu sunuyor. Ihlamur ağacı kaplı pazar meydanından çıkan basamaklar ve platformlarla çeşitlenen yol, sarmaşıklar ve oturma alanlarını takip ederek çatıya ulaşıyor. Çatı katı Oberhausen tarihi merkezinin manzarasına açılıyor ve kentin yeni görünümü kullanıcılara ulaşıyor. Dikey bahçe, çatı katında bulunan araştırma ve üretim serasını kentin yukarısında konumlandırırken kent ile bağ kurulmasına da çaba gösteriyor.
2014’te belediye üretim, çalışma ve kamusal alanları Alltmarkt’ta kaliteli bir yaşamla bir araya getiren sürdürülebilir bir kentsel geliştirme projesi elde etmek amacıyla inovatif bir süreç başlattı. Marktstraße boyunca yer alan tarihi kentsel mekanda yer alan terk edilmiş binalar, bir lira dükkanları ve atari salonları Oberhausen’in eski merkezindeki çöküşün göstergeleri. Gutehoffnungshütte ile birlikte Oberhausen bir zamanlar Avrupa'nın en büyük madencilik ve makine mühendisliği şirketlerinden birine evsahipliği yapıyordu. 1960'larda başlayan ekonomik değişimler kenti de olumsuz etkiledi. Kapatılan kömür ocaklarının ardından 1990'lı yıllar ile Gutehoffnungshütte'nin boşalan eski sanayi bölgesi, kentin alışveriş ve eğlence alanına dönüştürüldü. 1996'da Ruhr bölgesinin çok ötesinde bilinen Centro alışveriş merkezinin açılması, kent merkezinin tarihi algısının kaybolmaya başladığını vurguluyordu. Bu arkaplanda ve başlangıçta birbirine bağlı olmayan iki durumun bir araya getirilmesiyle kent merkezine yaşam getirecek bir kentsel dönüşüm projesi kurgulandı. İş bulma merkezi, merkezi bir konumda bir ofis arıyordu; Oberhausen merkezli Fraunhofer Çevre, Güvenlik ve Enerji Teknolojisi Enstitüsü (UMSICHT) de binalara entegre tarım için bir alanda konseptlerini test etmek istiyordu. Oberhausen belediyesi Alt-Oberhausen’de sürdürülebilir çalışma ve üretim alanı yaratmak için bu iki kurumu bir araya getirdi. Nihayetinde Federal Program “Nationale Projekte des Städtebaus” (Ulusal Kentsel Kalkınma Projesi) tarafından finanse edilen 2016 mimarlık yarışmasının koşulları oluşturuldu.
Kuehn Malvezzi tarafından tasarlanan yapı, güvenli ve de sakin bir algı oluşturarak tarihi kente ekleniyor. Yeni bir ek oluşturulurken kullanılan tuğla cepheler, Oberhausen'in kent peyzajına yön veren kamu binalarına görünüm olarak katılıyor. Bu yapıların arasında belediye binası (Ludwig Freitag, 1928), Bert-Brecht binası (Otto Scheib, 1928) ve günümüzde LVR Müzesi'nin bir parçası olan Peter Behrens'in Gutehoffnungshütte (1925) eski ana deposu yer alıyor. Tuğla kaplama, yekpare hissi vermek yerine bilinçli olarak çeşitlenmiş bir cephe tasarımı öneriyor.
Altmarkt'taki bu kentsel bölgenin özgünlüğü, tuğla yapının fizikselliği ve Haas Architekten ile birlikte tasarlanan dik çatılı seranın hafifliği arasındaki gerilimle vurgulanıyor. Yapının düzenli formuna, sokağın üç tarafında da bulunan seraların bağlamı duyarlı bir şekilde yanıt verirken bütünlüğü oluşturuyor. Yüksek arka cephesiyle net bir görünürlük geliştirilirken, dikey bahçe sayesinde komşu yapıyla açık, yeşil bir bağlantı sunularak iletişim kuruluyor. Galvanizli çelik strüktür, temel boyutları bir başlangıç noktası olarak alıyor ve onları farklı bileşenlerle çeşitlendiriyor: Dikey olarak ofis pencerelerinde, sera duvarının camında ve metal kafeslerdeki bölücülerle, yatayda ise platform çevresindeki pencere eşiklerinde kat kat devam ediyor.
Yapıdaki açıklıklar dış görünüm ve yapısal netliği oluşturarak yapının iç mekanlarına ferahlık hissi veriyor. Klinker tuğla kaplamasının aksine, zemin katta bulunan fuaye ham, saf bir görünüme sahip olacak şekilde tasarlanmış. Binanın depo tipolojisi, kentin gelecekteki olası gelişmelerine uyum sağlamasıyla sürdürülebilirliği destekliyor. Ofis birimi esnek kullanımıyla yaşam alanına dönüştürülebilirken şehir içi yaşam ve çalışma bir araya getiriliyor.
Dikey bahçe, haftanın altı günü pazarın kurulduğu geleneksel pazar alanı Altmarkt ile tarımsal üretimin gerçekleştiği çatı serası arasında net bir mekansal bağ kuruyor. Yeşil alanın ana strüktürü, çeşitli sarmaşıklar için kafes olarak da işlev gören, bir yandan platformları, merdivenleri ve servis asansörünü taşıyan açık çelik bir çerçeve sistemi. Küçük çalılar ve yer sarmaşıkları, hem dikey bahçeye hem de iç avluya girişi işaret ediyor. Her katta oluşturulan dikey bahçeye yeni bitkiler ekleniyor. Katlarda konumlanan oturma birimleri insanları hem meydanın hem de avluda oluşturulan bahçenin tadını çıkarmaya davet ediyor. Çatı serası, kentin ve pazar meydanının manzarasını sunan bu yürüyüşün ardından son konum noktası olarak balkon bölümünü öne çıkarıyor.
İç avludan devam ederek U formuna sahip çatıda konumlanan sera, belediye tarafından işletiliyor ve düzenli olarak herkes tarafından erişilebiliyor. Üç farklı kentsel çözüme olanak tanıyan yapının üç tarafı iç mekandan ayrışarak deneyimlenebiliyor. Daha önce fizibilite çalışmalarında araştırılan ve bir yapıda ilk kez uygulanan farklı yapı hizmetlerinin entegrasyonu, çeşitli işlevlerin birbirlerine fayda sağlayabileceği düşüncesini destekliyor. Örneğin ofis binasından çıkan hava, atık ısı ve karbondioksit bitkilerin büyümelerinin desteklenmesi için seraya yönlendiriliyor. Çatıda biriken yağmur suları bir sarnıçta toplanıyor ve bitkileri sulamada kullanılıyor. Eviyelerden ve lavabolardan çıkan gri su, ofis yapısında ve dikey bahçede bulunan tuvaletleri temizlerken servis suyu olarak işleniyor ve yeniden kullanılıyor. Araştırma alanında bulunan bahçe alanı için kullanımı ise araştırılıyor. Her türlü atık suyun ayrıştırılarak toplanması, gelecekte daha da geniş kapsamlı kullanımlara olanak sağlayacak.
Avlu, her biri yeni bakış perspektifleri sunan farklı yükseklik seviyelerini kullanıcılarına deneyimletiyor. Bağlayıcı çakıl yüzeyi, 60 cm'ye kadar yükseklik farkına sahip daha kuru ve daha nemli bölgeler oluşturarak çeşitli bitkiler için uygun yaşam alanını oluşturuyor. Bitki seçimi, çeşitli yeşil tonların hakim olduğu bir yaz resmi veya kahverengi tonların hakim olduğu bir kış resmini oluşturabiliyor. Zeminden tabana yükselen pencereleri ile iş bulma merkezinin açık fuayesinden avluya uzanan manzara dikey bahçeyi işaret ediyor.
