Zeyrek Çinili Hamam’da Kalıntıların Şifası Sergisi Devam Ediyor

Zeyrek Çinili Hamam’i hamam olarak kullanılmadan önce son kez ve ücretsiz deneyimleme şansı veren "Kalıntıların Şifası" 30 Kasım’a kadar uzatıldı. Sergiye paralel düzenlenen söyleşi serisi ise, 9 Kasım tarihinde Zeyrek Çinili Hamam'da başlıyor.

Zeyrek Çinili Hamam, Kalıntıların Şifası sergisinin ardından ısıtılacak ve Mart 2024 itibariyle yeniden hamam olarak hizmet vermeye başlayacak.

Zeyrek Çinili Hamam
Osmanlı Donanması'nın Kaptan-ı Deryası Barbaros Hayreddin Paşa tarafından yaptırılan ve 1530-1540 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu kültürel ihtişamının zirvesindeyken Mimar Sinan tarafından inşa edilen Zeyrek Çinili Hamam, özgün mimarisine ve tarihi dokusuna sadık kalınarak özenle restore edildi. Restorasyon çalışmaları sırasında iki asırdan fazla bir süredir sıva altında kalmış olan 18. ve 19. yüzyıl duvar resimleri de dahil olmak üzere hamamın birbirinden etkileyici gizli hazineleri gün yüzüne çıkarıldı.

Proje Ortakları
Mimari Tasarım: KA-BA
İnşaat Firması: Dako İnşaat
Sergi ve Mekan Tasarımı: Atelier Brückner
Peyzaj Tasarımı: DS Mimarlık

© Murat Germen

© Murat Germen

© Murat Germen

© Orhan Cem Çetin

© Murat Germen

© Murat Germen

© Murat Germen

© Murat Germen

Hamamların geçmişteki sosyal işlevlerini ve toplumu bir araya getirme fonksiyonlarını günümüz bakış açısıyla ele almayı ve geleneksel hamam kültürünü yaşatmayı hedefleyen Zeyrek Çinili Hamam, hamamlar ısıtılmadan hemen önce, tarihi hamamın iç bölümleri ve Bizans sarnıçlarında gerçekleşen güncel sanat sergisi Kalıntıların Şifası ile ziyaretçilerini ağırlıyor. Mekanın hamam olarak kullanımından önce tarihi yapıyı son kez ve ücretsiz deneyimleme şansı sunan ve 30 Kasım 2023’e kadar devam edecek olan sergi vesilesiyle ziyaretçiler, hamamın her bir bölümünü keşfetme ve mimari detayları inceleme fırsatı buluyor. Zeyrek Çinili Hamam’da kültür-sanat etkinlikleri Bizans sarnıçlarında ve Zeyrek Çinili Hamam Müzesi ile bahçesinde, hamam ısıtıldıktan sonra da devam edecek.

Küratörlüğünü Anlam de Coster'in üstlendiği Kalıntıların Şifası sergisi, Türkiye ve yurtdışından 22 sanatçıya yer veriyor. Sergiye katılan sanatçılardan Francesco Albano, Adrian Geller, Alice Guittard, Başak Günak, Maryam Hoseini, Ahmet Doğu İpek, Lara Ögel, Zoë Paul, Daniel Silver, Panos Tsagaris, Ezgi Türksoy ve Elif Uras hamamın tarihine, mitolojisine ve mimarisine yanıt veren, mekâna özgü yeni işler üretti. Sergide ayrıca Erol Akyavaş, Mehtap Baydu, Hera Büyüktaşcıyan, Dorothy Cross, Candeğer Furtun, Cecilia Granara, Renée Levi, Maude Maris, Ayça Telgeren ve Marion Verboom’un yapıtları da yer alıyor.

Candeğer Furtun, Alkış, 2010, Seramik 33 adet heykelin her biri 31 x 11 x 6,5 cm, 27 x 9 x 7 cm, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Elif Uras, Fısıltı Odası, 2023, Muğla mermerinden üç heykelden oluşan yerleştirmeden biri, Hamamda oturan kadın, 96 x 88 x 53 cm, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Mehtap Baydu, Ben ve Her Şey Arasındaki Mesafe, 2017, Polyester döküm 180 x 127 cm, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Ezgi Türksoy, Yer Tılsımı, 2023, Porselen, Mekâna özgü yerleştirme, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Francesco Albano, Shipwreck, 2014, Balmumu ve polyester reçine 70 x 105 x 201 cm, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Candeğer Furtun, Bacaklar, 1994, Seramik, 5 çift bacak heykelinin her biri 48 x 46,5 x 40 cm, Kalıntıların Şifası sergisi, Zeyrek Çinili Hamam. Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Zeyrek Çinili Hamam’da Kasım Ayı Sergi Söyleşileri
Küratörlüğünü Anlam de Coster’in üstlendiği Kalıntıların Şifası (Healing Ruins) sergisine paralel Zeyrek Çinili Hamam bir söyleşi serisine ev sahipliği yapıyor. Anlam de Coster’in moderatörlüğünde, Zeyrek Çinili Hamam’ın tarihi katmanları arasında gerçekleşecek bu kısıtlı kontenjana sahip söyleşilere katılmak isteyen herkes Zeyrek Çinili Hamam web sitesinden kayıt yaptırabilir.

Serginin değindiği temalara sanatçılar ve farklı disiplinlerden uzmanlar ile yeni okumalar sunan ve moderatörlüğünü Anlam de Coster’in üstlendiği seri, 9 Kasım Perşembe günü Elâ Atakan ve Şenol Ayla’nın katılımıyla gerçekleşecek olan ve sergiyi psikanaliz ve arkeoloji üzerinden irdeleyen “Kalıntıların Şifasını Kazmak” başlıklı konuşmayla başlıyor.

İkinci söyleşi, 16 Kasım Perşembe günü Ahmet Doğu İpek, Prof. Dr. Zeynep Kuban Tokgöz ve Nevzat Sayın’ı ağırlıyor. “Spolia” başlıklı konuşma, hem Ahmet Doğu İpek’in sergi için mekâna özgü ürettiği Spolia serisini oluşturan işlerin öyküsünün, hem de mimarlık tarihinde devşirme malzemelerin izini sürecek.

28 Kasım Salı günü gerçekleşecek olan son sergi konuşmasında ise sergi sanatçıları Cecilia Granara ve Lara Ögel, kendi pratikleri ve sergi bağlamında dönüşüm ve simya ritüelleri ile hamamların sembolik dünyasını ele alacaklar.

● 9 Kasım Perşembe, 19.00
Kalıntıların Şifasını Kazmak: Elâ Atakan ve Şenol Ayla
● 16 Kasım Perşembe, 19.00
Spolia: Ahmet Doğu İpek, Prof. Dr. Zeynep Kuban Tokgöz ve Nevzat Sayın
● 28 Kasım Salı, 19.00
Transformation Rituals: Cecilia Granara ve Lara Ögel (Konuşma dili İngilizcedir.)

Adres: Zeyrek Çinili Hamam, Zeyrek Mah. İtfaiye Cad. No: 44 Fatih, İstanbul
Yer: Zeyrek Çinili Hamam, Erkekler Bölümü, Soğukluk

Barbaros’un Çinili Hamam’ı: Sinan'dan Bir Başyapıt
The Marmara Grubu’nun desteğiyle hazırlanan Barbaros’un Çinili Hamamı: Sinan’dan Bir Başyapıt kitabı, Zeyrek Çinili Hamam mağazasında Türkçe ve İngilizce olarak satışa sunuldu. Zeyrek Çinili Hamam’ın tarihi, restorasyon süreci, süslemeleri, çinileri ve hamamların sosyo-kültürel tarihine odaklanan ve alanının önde gelen isimlerinin kaleme aldığı tematik makaleler ve hamamdan yüzlerce fotoğrafın yer aldığı bu yayın, Zeyrek Çinili Hamam'ın etkileyici dönüşümünü kayıt altına alıyor. Akademik bir başvuru kaynağı olmanın yanı sıra mimarlığa ve tarihe meraklı okuyucuların da ilgisini çekecek olan Barbaros’un Çinili Hamamı: Sinan’dan bir Başyapıt, Zeyrek Çinili Hamam mağazasından edinilebilir.

Zeyrek Çinili Hamam Müzesi İle Tarihe Yolculuk
Hamamla eş zamanlı olarak açılan Zeyrek Çinili Hamam Müzesi ziyaretçilerini Roma, Bizans ve Osmanlı dönemini kapsayan tarihi bir yolculuğa davet ediyor. Ziyaretçiler, dijital etkileşimli deneyimler aracılığıyla 16. yüzyıla yolculuk yapabilecek ve hamamın 360 derecelik İznik Çinileriyle kaplı özgün görünümünü keşfedebilecekler. Müze’nin içinde yer alan dijital alanlarda ziyaretçiler, kazılarla bulunan çini parçalarından ve yurtdışında çinilerimize sahip olan müzelerle yapılan çalışmalardan yola çıkarak tamamlanan 37 farklı desenin tamamını görebiliyorlar.

Aynı zamanda müze ziyaretçilerini, hamam ritüeli ile özdeşleşmiş havlular, taslar, değerli metaller ve sedeflerle süslenmiş nalınlar gibi tarihi hamam objelerini içeren özenle hazırlanmış seçkinin yanı sıra, hamamın Mimar Sinan tarafından tasarlanmış dahiyane su ve ısıtma sistemlerini açıklayan şema ve maketleri de keşfetmeye davet ediyor.

Gizemli Sarnıçlar
Zeyrek Çinili Hamam, restorasyon çalışmaları sırasında keşfedilen Bizans dönemine ait sarnıçlara da ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçiler, hamamın inşaatı sırasında Barbaros Hayreddin Paşa’nın kadırga köleleri veya levendleri tarafından duvarlara çizilmiş olabileceği düşünülen kadırga figürlerinin keşfedildiği yeraltı Bizans sarnıçlarını gezebiliyor. Sarnıçlar, hamam eski işlevine kavuştuktan sonra da, farklı disiplinlerden sanatçıların mekâna özgü yerleştirmelerine sahne olmaya devam edecek.

Zeyrek Çinili Hamam’in Yeni Dönemi
Kalıntıların Şifası sergisinin sona ermesinin ardından, Zeyrek Çinili Hamam yeniden ısıtılacak ve Mart 2024'ten itibaren ziyaretçilere geleneksel bir Osmanlı hamamı deneyimi sunacak. Ziyaretçiler, kadınlar ve erkekler için ayrı bölümleri olması nedeniyle "çifte hamam" olarak bilinen tarihi hamamda geleneksel yıkanma ve arınmayı deneyimleyebilecekler.