Sille İlkokulu

EN

Sille, bugün Konya şehir merkezinin 8 km kuzeybatısında bulunan 4.000 nüfuslu bir mahalle. Geçmişi neolitik çağa kadar uzanıyor; Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerini görmüş. Yakın geçmişte, 1900’lerin sonlarında ise yaklaşık 18.000 kişilik nüfusunun yarısı gayrimüslim olan bir Rum-Osmanlı kasabasıymış. Eski harita ve fotoğraflarda, hanelerdeki özel ibadet yerleri ve şapellerle birlikte altmışa yakın kilise olduğu görülüyor. Ancak 1923 yılındaki mübadelede Sille neredeyse tamamen terk edilmiş. Arkada bırakılan evler, hanlar, kiliseler birer birer yok olurken, mimari doku ve kültürel miras zaman içinde erimiş. Daha önce her iki yakası irili ufaklı taş ve ahşap yapılarla dolu olan vadinin bugün belli bir kısmında, doğu yakasında, boşluklu bir yapılaşma bulunuyor.

Sille Okulu daha önce han olan bir yapının izlerini takip ediyor. Onun informal bir rekonstrüksiyonu. Vadi boyunca devam eden derenin doğu kıyısında kalan eğimli bir araziye yerleşiyor. Ortasına avlu alan U formunda bir yapısı var. Eğime sırtını dayayan blok iki katlı, avluya cephe veren diğer kollar ise tek katlı. İlkokul olarak tekrar işlevlendirilen yapının kuzey tarafına, arazideki kot farkından faydalanan bir sığınak yapısı eklemleniyor. Yine tek katlı olan bu yapı avluya alternatif açık alanlar üretiyor: Önündeki arkad ve bahçe ile çatısındaki yeşil teras.

Okulun taş duvarlarla örülen basit ve katı geometrisi ahşap strüktürün esnek yapısı ile serbestleşiyor. Geleneksel ahşap kagir duvarlar irili ufaklı hacimler yaratacak şekilde farklı açıklıklarda diziliyor. Böylece, derslik, ofis ve çok amaçlı salon gibi farklı hacimler yan yana gelirken, tarihi han yapısının tekrar eden pencereleri çoğu zaman ardındaki farklı bir işlevi aydınlatıyor. U şeklindeki avlu zig-zag formunda ahşap bir arkadla sarılıyor. Bu avluya bakan koridorlar öğrenciler için hem bir teneffüs hem de bir hazırlık alanı sağlıyor. Duvarların içine saklanan dolaplar ve cephe boyunca devam eden banklar çok işlevli bir mekana çeviriyor koridoru. Ahşap hem strüktür ve kaplama hem de mobilya olarak işlev görüyor. Yapının sert taş kabuğu, içeride esnek ve sıcak bir ahşap iç mekana bırakıyor yerini.

Yukarıda sokaktan ve aşağıda dere seviyesinden iki girişi var okulun. Dere tarafındaki ana giriş avluya yani tören alanına açılıyor. Sokak seviyesinden olan tali giriş, büyük oranda ana sınıfının ve idarenin kullanımında. Aynı zamanda eğitim, kültür, sanat üzerine yapılacak okul içi ve okul dışı etkinliklerin gerçekleştirileceği çok amaçlı salon da bu girişten yararlanıyor. Bina sokak ve dere hattını birleştiriyor, vadinin iki yakasını bir araya getiriyor.

Sille İlkokulu projesi, hem tektonik ifadesi hem de kamusal eğitim programı ile, yüzyıl başından bu yana eriyen yerel dokunun onarımı için bir adım. Tarihi bir yapıdan referansla tasarlanan kütle, geçmiş ve bugün arasında bir diyalog kurma hedefinde. Günümüz ihtiyaçlarına cevap veren tam teşkilatlı bir ilkokul, yüzyıl başından kalma, taş ve ahşaptan mamul bir han yapısı içine geleneksel ve çağdaş teknikler bir arada kullanılarak yerleştiriliyor. Yapılan bir seri uzlaşı, yerel mirasın gelecek jenerasyonlara taşınmasına zemin hazırlıyor.