2024 yılında tamamlanan yaklaşık 42 m2 kullanım alanına sahip olan yapı, mevcut taş yığma yapıya ek geleneksel bir misafir odası olarak planlanmış. Karbon ayak izi, döngüsellik ve geri dönüşüm gibi kavramlar üzerine farkındalık yaratmak ve geleneksel ile modern arasında bağ kurmak amacıyla tasarlanan “Toprak Oda” sıkıştırılmış toprak tuğla malzemesi ile inşa edilmiş Türkiye’deki ilk yapı örneği.
Projenin Genel Özellikleri
“Toprak Oda”, betonarme bir radye temel üzerinde, 50 cm kalınlığında taşıyıcı duvarlar, duvarları birbirine bağlayan bir betonarme çerçeve kirişi ve kirişe oturan değişken kesitli bir beşik tonozdan oluşuyor. Taban alanı 10X4,2 metre. Duvar yüksekliği 3 metre, tonoz bitişi ise 4,6 metre. Beşik tonoz kesiti 32 cm’den başlayarak tepede 10 cm’e kadar inceliyor.
Lento olarak, dış cephede tuğla ile teşkil edilmiş düz kemerler bulunuyor. İç cephede ise kuru çam kütükler yerleştirilmiş. Düz kemerlerin yükünü almak için lento üzerlerine kesit genişliğinde tuğla kemerler eklenmiş.
“Toprak Oda” sürdürülebilir ve yerel olanın; modern tekniklerle işlenmesiyle doğabilecek potansiyellere odaklanıyor. Yapı, malzemenin ve tekniğin avantajlarını açığa çıkarmayı ve bu teknik ile üretilecek olan projeler için bir bilgi birikimi oluşturabilmeyi hedefliyor.
Sıkıştırılmış Toprak Tuğla Nedir?
Sıkıştırılmış toprak tuğla, reçetesine uygun olarak hazırlanmış toprağın yüksek basınç altında sıkıştırılması ile üretilen bir yapı malzemesi. Tamamen geri dönüştürülebilir, karbon ayak izi düşük ve ısıl kütlesi yüksek bir malzeme. Üretilen tuğlaların basınç dayanımları ve su emme değerleri, ülkemizde ve dünyada konu ile ilgili yönetmeliklerde yığma yapı yapmak için gereken asgari değerleri karşılayacak nitelikte hesaplanabiliyor. Bu niteliklerde üretilen tuğlalar ile her türlü yapı elemanının inşası mümkün.
Projede, yakın çevredeki diğer inşaatlardan elde edilen kazı topraklarıyla üretilen, yaklaşık 25 m3 tuğla kullanılmış. Bu tuğlaların ölçüleri 10x20x5 cm, 10x20x10 cm ve 15x30x7,5 cm arasında değişiyor. Tuğlaların farklı boyutta kullanımı, yığma yapı sistemine uygun, daha güçlü bir örgü sistemi üretilmesini sağlıyor. Ayrıca, farklı boyutların bir arada kullanımı, cephede çeşitli karakterlerde tasarım yapabilmeye olanak sağlayan bir esneklik sunuyor.
Fatih Yazar Hakkında
İTÜ İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olan Fatih Yazar, sürdürülebilir yapı teknikleri ve malzemeleri üzerine çalışan bir inşaat ve tasarım atölyesi olan Atelierfy’ın kurucusu. Yığma yapılar, alternatif yapı teknikleri, restorasyon ve doğal yapı malzemeleri üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Doğal malzeme, geleneksel yapım yöntemleri, sürdürülebilir sistemler gibi konuları merkezine alan ofisinde toprak tuğla malzeme ve teknikleri üzerine uzun zamandır çalışmalar yürütüyor. Şanlıurfa’da çok sayıda tescilli kültür varlığının restorasyonu ve çeşitli yığma yapıların uygulamasını gerçekleştiren Fatih Yazar ayrıca Göbeklitepe Ziyaretçi Merkezi’nin toprak duvarlarının inşasını da üstlendi. Güncel dönemde ürettiği son projesi ise “Toprak Oda”.
Atelierfy web sitesi: https://atelierfy.com/
