Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi

Samsun’un İlkadım ilçesinde yer alan, erken Cumhuriyet yapılarından TCDD’ye ait Lokomotif Bakım Onarım Atölyesi restore edilerek, Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi olarak yeniden işlevlendirildi. Yapının sergi senaryosunun oluşturulması, yönetimi, mekan ve sergi tasarımı do[x]architecture tarafından projelendirilerek hayata geçirildi ve müze 3 Aralık 2021’de ziyarete açıldı.

1980’lerden itibaren cerrahi alet üretimi yapılan Samsun, günümüzde Türkiye’nin medikal ve cerrahi alet üretim merkezi konumunda. Müzede, bu bağlamda oluşturululan sergi içeriğiyle, tarihten bugüne cerrahi aletlerin gelişiminin ziyaretçiye aktarılması amaçlanıyor. Sergi içerik bağlamı oluşturulurken tıp ve anatomi bilgileri, cerrahinin tarihteki gelişimi ve cerrahi el aletlerinin teknoloji ile birlikte gelişim ve dönüşümünün anlatılması hedefleniyor. Sergi tasarımında ise restorasyon kararlarına uygun olarak yapının tamir atölyesi olarak kullanıldığı dönemden günümüze ulaşan bağlamsal ve yapısal verilerinin korunması ve ön plana çıkarılması, toplumsal belleğin müze işlevinde de benimsenen tasarım yaklaşımı aracılığı ile ziyaretçiye aktarılması amaçlanıyor.

Toplamda 1200 m² alana sahip yapı, zemin kat ve restorasyon kararı ile eklenen asma kattan oluşuyor, sirkülasyon çelik merdivenler ile sağlanıyor. Sergi bölümleri, kafe, müze mağaza ve ıslak hacimler zemin katta, yönetim birimleri/ofisler ve atölye/söyleşi alanları ise asma katta konumlanıyor.

Mekanda, korunan vagon tamir aksı, serginin ana bölümünü oluşturacak şekilde kurgulanıyor. Yapının geçmişi ile bağ kurarken günümüzdeki işlevin de omurgasını oluşturan sergi sistemi, tek hat boyunca devam ediyor ve aktarılacak bilginin içeriğine uygun şekilde değişip dönüşüyor. Üzerinde, sergilenecek objelerin yer aldığı vitrinler, kaideler, bilgi panoları ve interaktif bilgilendirme noktaları olan ekran yüzeyleri yer alıyor. Cerrahinin temeli olan anatomi ve cerrahi el aletleri bölümleri bu omurga boyunca devam ederken, tıp tarihinde cerrahinin yeri, cerrahi ameliyat canlandırması ve Samsun’da üretilen cerrahi aletler bölümleri ise çeperlere yayılıyor ve zemin katın tamamını sergi alanına dönüştürüyor.

Asma katta, sergiye paralel olarak düzenlenecek atölye, söyleşi ve etkinlikler için kullanılabilecek bir alan ve fuaye yer alıyor. İdari bölümler ve ofisler ise yine asma katta konumlanıyor ve bağımsız bir merdiven ile ulaşım sağlanıyor.

Lokasyon

Diyagram

Zemin Kat

Birinci Kat

Kesit

Kesit