Katar FIFA Dünya Kupası 2022 Stadyumları

İnşa sürecinde en çok tartışılan konulardan birisi hava sıcaklığı olsa da yeni inşa edilen stadyumlar ve eski stadyumların yenilenmesinde Katar’ın en çok dikkate aldığı konu: Sürdürülebilirlik. Stadyumların havalandırılması mecburiyetinin olumsuz etkilerini iyi bir planlamayla sürdürülebilir yapılar inşa etme yöntemiyle dengelemeye çalışan Katarlılar stadyumların turnuva sonrası ne olacağı ile ilgili planlamaları da şimdiden yapmış gibi görünüyor.

Turnuvanın en önemli aktörleri olan ev sahibi sekiz stadyumun mimari ve kentsel özelliklerine kısaca şu şekilde yer verdik:

Al Janoub Stadyumu

Al Janoub Stadyumu
Al Janoub Stadyumu, Katar'ın en eski yerleşim yerlerinden biri olan güneydeki Al Wakrah şehrinde yer alıyor. Stadyumun tasarımı, Al Wakrah'ın balıkçılık ve inci dalışı geçmişinden ilham alarak Katar'ın geleneksel Arap yelkenli teknelerini andırıyor. Bu tekneler yüzyıllar boyunca hem Körfez sularından hem de uzak denizlerden nimetlerle dolu olarak geri döndüler. Zaha Hadid Architects tarafından tasarlanan stadyumun Dünya Kupası’ndan sonra kamusal bir topluluk mekanı olarak kullanılması planlanıyor. 40.000 seyirci kapasitesine sahip olan stadyum 6 grup maçına ve son 16 turuna ev sahipliği yapacak.

Al Bayt Stadyumu

Al Bayt Stadyumu
Al Bayt Stadyumu FIFA Dünya Kupası 2022’nin açılış maçına ev sahipliği yapacak. Katar'ın göçebe halkının beytü'l-şaar'ından ilham alan çadır yapısı stadyumu çevreliyor. Geleneksel olarak, çadırlar siyah ve beyaz çizgilerle tanımlanır. Bu, arenanın kendine özgü dış görünümüne ve içeri girdikten sonra izleyicileri karşılayan canlı sadu desenlerine yansıyor. Al Bayt Stadyumu'nun üst katmanı turnuvadan sonra kaldırılmak üzere tasarlanmış ve koltukların yeniden kullanılabilmesi planlanmış. Çevresel uygulamalar, stadyumdan denize uzanan çok sayıda park, göl ve korunan yeşil kuşak arazisinin bulunduğu çevredeki Al Khor şehrine kadar uzanıyor ve kente kalıcı bir miras bırakıyor. Kapasitesi 60.000 olan stadyumun tasarımı Dar Al-Handasah tarafından yapılmış. Dünya Kupası'nın ardından, 32.000 kişilik bir stadyuma dönüştürülmesi beklenen stadyumdaki fazla koltuklar üst katmandan kaldırılarak ya diğer ülkelere bağışlanacak ya da 2030 Asya Oyunları için kullanılacak olan alanlara yerleştirilecek. Boşalan alan ise otel, alışveriş merkezi ve diğer spor tesislerine ev sahipliği yapacak.

Lusail Stadyumu

Lusail Stadyumu
Doha'nın 15 kilometre kuzeyindeki Lusail City'de bulunan 80.000 kişilik stadyum, hem oyuncular hem de seyirciler için sürükleyici bir atmosfer yaratmayı hedefliyor. Stadyum, Foster + Partners, Arup, Populous ortaklığıyla tasarlandı. 18 Aralık 2022 tarihindeki FIFA Dünya Kupası Finali gerçekleşecek olan stadyumun tasarımı el yapımı kaseleri yansıtırken, ışık etkileşimleri bölgedeki deniz fenerlerini andırıyor. Zamanla altın renkli dış yüzey, eski el yapımı metal eşyalar gibi solacak. FIFA Dünya Kupası’nın ardından Lusail Stadyumu’nun okullar, mağazalar, kafeler, spor tesisleri ve kliniklerinden oluşan bir mekana dönüşmesi planlanıyor.

Ahmad Bin Ali Stadyumu

Ahmad Bin Ali Stadyumu
Ahmad Bin Ali Stadyumu, Katar'ın en tarihi şehirlerinden biri olan Umm Al Afaei'de yer alıyor. Çölün hemen kenarında konumlanan şehirdeki binaların tasarımı, yerel kültür ve geleneklerin özelliklerini yansıtıyor. Londra merkezli Pattern Architects tarafından tasarlanan Ahmad Bin Ali Stadyumu’nun karmaşık cephe yapısı kum tepelerinin dalgalanmalarını, geometrik desenler ise çölün güzelliğini yansıtıyor.

40.000 kişilik stadyumun inşasında kullanılan malzemelerin %80'inden fazlası, daha önceki stadyumdan geri dönüştürülmüş, bölgedeki mevcut ağaçlar da dikkatli bir şekilde korunmuş. Turnuva sona erdiğinde stadyumun yine Al Rayyan Spor Klubü’nün maçlarına ev sahipliği yapması planlanıyor.

Al Thumama Stadyumu

Al Thumama Stadyumu
Al Thumama Stadyumu’nun dairesel formu ilhamını müslüman erkeklerin başlarına taktıkları “gahfiya”dan alıyor. Gahfiya, genç erkek çocuklarının reşitliğe geçişini simgeliyor. Birçok uluslararası uçuşun transfer merkezi de olan Doha havalimanına yakın olan stadyum uçakla kente gelenleri selamlıyor.

Katarlı mimar İbrahim M. Jaidah tarafından tasarlanan 40.000 kişilik stadyumun parlak beyaz dış cephesi, oyun ve dinlenme alanları olan yeşillikler arasında dikkat çekiyor. Dünya Kupası'ndan sonra stadyumda yer alan en üst sıradaki koltukların kaldırılması planlanıyor.

Education City Stadyumu

Education City Stadyumu
Londra merkezli Pattern Design’ın İspanyol ekip Fenwick-Iribarren Architects tarafından oluşturulan bir konsepte göre tasarladığı mekan, Doha'nın batısında stadyuma da adını veren Education City üniversite bölgesinde yer alıyor. Stadyumun tasarımı, geleneksel İslam mimarisiyle uyum içinde. Cephedeki üçgenler, güneşin farklı saatlerdeki konumuna göre parıldayan elmas benzeri geometrik desenler oluşturuyor. Geceleri ise dijital bir ışık gösterisi ön cepheyi aydınlatıyor. 40.000 kişilik stadyuma bu özelliklerinden dolayı “çöldeki elmas" takma adı takılmış.

Khalifa Uluslararası Stadyumu

Khalifa Uluslararası Stadyumu
Khalifa Uluslararası Stadyumu, açılışından bu yana önemli spor etkinliklerine ev sahipliği yapmış. 1976'da açılışı yapılan Khalifa Uluslararası Stadyumu 2022 FIFA Dünya Kupası için mimarı Dar Al-Handasah tarafından yenilendi. Khalifa Uluslararası Stadyumu'nun yenilemesi 2017'de tamamlandı ve FIFA’nın standartlarını karşılaması için 12.000 koltuk ilavesiyle kapasitesi 40.000'e çıkarıldı. Aynı zamanda dijital aydınlatma ve yenilenen ön cephesiyle stadyuma ışıltı da getirilmiş.

Stadyum 974

Stadyum 974
Stadyum 974, nakliye konteynerlerinden ve modüler çelikten inşa edilen, tamamen sökülebilir ilk kapalı futbol stadyumu olarak anılıyor. Fenwick-Iribarren Architects tarafından tasarlanan renkli bina, Katar'ın denizcilik tarihinin yanı sıra Doha Limanı'nın yakınındaki endüstriyel mirasa da atıfta bulunuyor. Stadyum 974, adını Katar'ın uluslararası arama kodunun yanı sıra inşaatta kullanılan nakliye konteynerlerinin sayısından alıyor. Turnuva sonrasında konteynerler ve üst yapı tekrar kullanılacak. 40.000 kişilik stadyumun yerine yerel halk için çeşitli tesislere sahip bir sahil bandı ve iş merkezi yapılması planlanıyor.