Katalizör Konteynerler

Yirmi birinci yüzyılda eğitim, araştırma ve endüstri arasında duran sinerjik bir yapının inovasyon bağlamında kaçınılmaz olması, Türkiye’deki üniversitelerde son on senede yeşermekte olan Teknopark yapılarına da çok önemli bir rol biçmektedir.

fotoğraflar: yerçekim / ömer kanıpak ve orhan kolukısa

önce

sonra

diyagram

diyagram

diyagram

stratejik kesit

Bu bağlamda Atölye Labs ekibi, portfolyosundaki yenilikçi sistem tasarımı projeleri vesilesiyle Ege Üniversitesi’nin 2014’te başladığı ideEGE Teknopark kurulum sürecine dahil oldu. Tipolojik olarak geçmişte üretilmiş devlet binalarına yakın öğeler barındıran Teknopark binası algısını dönüştürme hedefiyle yola çıkıldı. Vaziyet planı ölçeğinde farklı insan odaklı düzenlemelerin ardından, Teknopark’ın "mıknatısı" olması için özgün bir konteyner park projesi geliştirildi. Proje, İzmir ve Ege Bölgesi kapsamında yüksek potansiyel barındıran, yaratıcı Ar-Ge firmalarını çeken özgün bir yapının ilk sinyalini vermesi açısından yüksek önem taşımaktaydı.

35 adet ikinci el konteyneri dönüştürerek yapılan 1000 m2’lik konteyner binası biyoteknoloij, enerji, malzeme ve yazılım ile ilgili konularda Ar-Ge yapan yerel ve global firmalara ev sahipliği yaparken stratejik olarak programa yerleştirilen “katalizörler” ile tüm kullanıcılar arasında etkileşimin ve olası iş birliklerinin önü açıldı. Toplamda on ay süren hızlı bir tempoyla yapılan araştırma, tasarım ve inşaat sürecinin yanı sıra projenin kapsamının, arazisinin ve programının da tasarım ekibi tarafından belirlenip geliştirilmesiyle türüne pek rastlanmayan bir proje örneği oluşturdu.

Kapalı sirkülasyon alanını sıfırlayarak etkin metrekare kullanımını sağlayan, ortak avlu tasarımıyla kesişim noktalarını arttıran, geçirgen sınırları ile şeffaflığı ön planda tutan bu yapı, ideEGE’nin hedeflediği açık inovasyon sistemi için de iyi bir örnek oluşturmuş oldu. Bu projede üç farklı tasarım stratejisi öne çıkıyor: Genıus loci

Proje, kampüsün merkezinde atıl bir arazi olarak duran yıkılmış bir fakülte binasının bulunmasıyla başladı. Yıkılmış bina temelleri üzerine, İzmir Limanı’nda alınan ikinci el konteynerlerin yeniden işlevlendirildiği bir program hazırlandı. Var olan ağaç dokusuna yaklaşarak gölgesinden faydalanan konteyner modülleri, hakim rüzgar yönü ve güneş açıları dışında, eski bina temel izlerini takip ederek şekillendi. Gruplaşmış yerleşimleriyle insanları kütle boşluklarına doğru çeken ve mevcut dolaşım rotalarına eklemlenen yapı, tesadüfi karşılaşmalara imkan veren avlusu ve oturma alanlarıyla minimum malzeme kullanılarak tasarlandı. Dikey yerleştirilen bir konteyner ve iki katlı konteynerler, tüm kütlenin hacimsel akışını tamamladı.

EKOLOJİK TASARIM
Birçok malzemenin geri dönüştürülmesinin ve yeniden kullanıma kazandırılmasının (upcycling) yanı sıra etkin ekolojik stratejiler de benimsendi. Pasif solar sistemler kullanılarak etkin doğal havalandırma, mevcut ağaçlarla gölgeleme, optimal saçak kullanımı, kalın yalıtım tabakası, solar kaplamalı güney cephe camları, LED aydınlatma sistemleri ve mantar, yerel taş gibi doğal malzeme kullanımı ile operasyonel ve malzeme içinde saklı enerji kullanımı minimize edildi.

GELECEK ODAKLI TASARIM
Geleceğin çalışma mekanlarının ihtiyaçları odağa yerleştirilerek ilerleyen süreçte 2’li, 3’lü ve 4’lü konteynerlerden oluşan modülleri modifikasyonlara açık tasarlandı. İstenildiğinde mekanın bölünebilmesi için görünür çelik kolon ve kiriş sistemleri, tavanda ara kayıtlar, açık kablo tavasıyla entegre aydınlatma ve klima yerleşimi kurgulandı. Tüm bu sistemlerle farklı kurguların zaman içinde mekanda kolayca vücut bulması sağlandı. Programa etkileşim katalizörlerini yerleştirerek, alternatif yerleşim biçimlerini tasarlayarak ve cepheleri boş birer kanvas olarak sanatçılara sunarak; bu araştırma kampüsünün işleme biçiminin bina ölçeğinde bir prototipi olarak kurgulandı. Misyonunu tamamladıktan sonra modüller halinde kampüs içindeki diğer teknopark alanına yayılarak benzer bir misyonla yerleştirilmesi ve yeniden kurgulanması planlandı.