Taş Kalıntıya Müdahale: Ahşap Tasarım ve İnşaat Atölyesi

EN

CESUGA Mimarlık Fakültesi, ana hedefi İspanya'nın Galiçya (Galicia) ormancılık bölgesinde tasarım ve inşaat teknikleri eğitimi yoluyla ahşabın bir yapı malzemesi olarak kullanımını teşvik etmek olan, III Uluslararası Ahşap Konferansı 2023 (III International Conference on Timber 2023) sırasında bir ahşap tasarım ve inşaat atölyesi düzenledi.

Atölye, Atlantik kıyısında, tarım arazileri, verimli ormanlar ve biyolojik çeşitlilik açısından zengin, geniş bir vadi olan Senda do Rio Sisalde'de (Sisalde Nehri yolu) üzerindeki yaklaşık 150 yıllık bir su değirmeninin kalıntılarına yapılan müdahaleyi kapsıyor.

Çatısı olmayan, duvarları rüzgar ve yağmura maruz kalan harabe durumdaki su değirmeninin zemini bitkiler ve otlar tarafından kaplanmıştı. Duvarların üzerinde ise kökleri harç aralarına uzanan eğrelti otları yetişmişti.

Kısıtlamalar ve Fırsatlar
Harabenin durumu ve kırılganlığı, projedeki tasarımsal ve yapısal kısıtlamaların belirlenmesi için yol gösterici oldu: İnşaat sırasında mevcut duvarların kullanılmamasının yanı sıra, bunların üzerinde yetişen bitki örtüsüne de dokunulmamasına karar verildi.

Harabenin iç kısmında da aynı tutum izlendi. Platformun desteklerinden hiçbirinin Pe'yi (Galiçyacada "değirmen taşı") ayakta tutan taş zeminin üzerine yerleştirilmemesi, bunun yerine tüm strüktürün doğrudan toprağa oturtulması kararlaştırıldı. Yeni yapının harabenin dışına taşırılıp taşırılmayacağı sorusu da tasarım sorununun bir parçası olarak ele alındı.

Süreç
Çalıştayın ilk üç gününde, harabe ve yakın çevresi dikkatli bir şekilde incelenerek, katılımcılar tarafından dokuz öneri geliştirildi. Bu öneriler daha sonra tartışıldı ve dokuz önerinin her birinin analizlerini ve belirli özelliklerini dikkate alan tek bir tasarım hipotezinde birleştirildi. Çalıştayın ikinci bölümünde, kontrplak paneller ve dış diyagonal destekler (payanda) ile güçlendirilmiş, olası varyasyonlara sahip tekrarlayan çerçeveler halinde kurgulanan tasarım tamamlandı.

Havanın çoğunlukla yağmurlu olması, sahada kurulum süresini en aza indirmek amacıyla projenin çoğunlukla prefabrikasyona yönelmesine yol açtı.

Nihai konstrüktif detaylar; çerçevelerin ve yapısal modüllerin boyutlandırılması ve yapının harabe içinde tam olarak konumlandırılması amacıyla üniversitenin atölyesinde inşa edilen 1:1 prototipler ve inşaat sürecine eşlik eden saha ziyaretleriyle adım adım tamamlandı.

Proje
Müdahale, değirmenin yapısından bağımsız; girişin hemen dışında duran bir taş basamakla temas dışında, tamamen toprak üzerinde duran bir yapıdan oluşuyor. Antik su değirmeninin mekanizması olan Pe'ye doğru bir perspektif oluşturan dar "koridor" yapının ana eksenini belirliyor. Platform alanı sağa doğru açılarak, dereye ve küçük bir açıklığa bakıyor.

Yeni ahşap yapının zemin platformu ile harabenin mevcut taş döşemesinin seviyesi arasında 20 - 30 cm arasındaki boşluk sayesinde, müdahale kalıntıya dokunmadan içeride kullanım alanı yaratıyor. Bu seviye farkı, aynı zamanda, platformun zeminini oturma yüksekliğine getirerek ziyaretçilere dinlenme fırsatı sunuyor.

Girişteki yürüyüş yolundan başlayarak tüm yapı, bir zamanlar değirmeni örten çatının eğimini taklit eden tek yöne eğimli bir çatı ile yağmurdan korunuyor ve yolda mola vermek isteyen yürüyüşçüler için barınak sağlıyor.