ICOMOS ve 20. Yüzyıl Mirası Uluslararası Bilimsel Komitesi (ISC20C), Ataköy Toplu Konut Alanı (1. ve 2. Etap) için bir miras uyarısı yayınladı.
Açıklamada, bu önemli 20. yüzyıl miras alanının, konut bloklarından birinin (F Blok) yakın zamanda yıkılmasının ardından geri döndürülemez bir kayıp riskiyle karşı karşıya olduğu vurgulandı.
ICOMOS’un web sitesinde 20 Mart 2025 tarihinde yayınlanan açıklamanın detayları ise şu şekilde:
Modernist Kentsel Planlamanın Bir İkonu Tehdit Altında
1957 ile 1964 yılları arasında geliştirilen Ataköy Konut Alanı, Türkiye'deki en eski yeni şehir konut alanlarından biri ve modernist kentsel planlamanın öncü bir modelidir. Yeşil bir uydu şehir olarak tasarlanan alan, dikkatlice planlanmış bir manzara içinde konut, eğitim, sosyal, kültürel ve ticari işlevleri bir araya getiriyor. Alan, kübist cepheler, pilotiler ve düz çatılar gibi ayırt edici bir modernist mimari sözlüğe sahip yüksek katlı konut blokları içeren, 20. yüzyıl ortası kentselciliğinin ilkelerini örnekliyor ve optimum doğal havalandırma ve aydınlatma sistemlerine sahip.
Zaman içinde Ataköy, mimari ve kültürel önemine rağmen, dikkatle tasarlanmış mekansal ilişkilerini bozan yıkımlar ve yeni gelişmeler de dahil olmak üzere ihmal ve devam eden değişikliklerle karşı karşıya kalmıştır. Bu değişiklikler miras değerine yönelik yakın bir tehdit oluşturmakta ve tüm arazinin bütünlüğünü tehlikeye atma riski taşımaktadır.
ICOMOS Hemen Harekete Geçilmesi Çağrısında Bulunmaktadır
Bu tehditlere yanıt olarak ICOMOS, Türkiye'deki ilgili makamları Ataköy Konut Alanı'nı korumak için derhal önlemler almaya çağırmaktadır.
ICOMOS özellikle şunları önermektedir:
Ataköy Konut Alanı'nın (Aşama I-II) gelecekteki gelişiminin iyi yönetilmesini sağlamak için Türk ulusal envanterinde kentsel bir alan olarak listelenmesi.
Sürdürülebilir koruma çabalarına rehberlik etmek için Venedik Tüzüğü ve Madrid-Yeni Delhi Belgesi gibi uluslararası miras ilkelerine uygun koruma ve uyarlama yönergelerinin geliştirilmesi.
Ataköy'ün kentsel mevzuatta, ana planlarda ve planlama stratejilerinde İstanbul'un kentsel manzarasının ayrılmaz bir parçası olarak resmen tanınması.
ICOMOS Yardım Etmeye Hazır
ICOMOS ve 20. Yüzyıl Mirası Uluslararası Bilimsel Komitesi (ISC20C), ICOMOS Türkiye aracılığıyla ilgili makamlarla işbirliği yaparak Ataköy Konut Alanı'nın korunması için stratejik ve sürdürülebilir bir yaklaşım geliştirmeye hazır.
20. yüzyıl mirasını korumak, Ataköy gibi alanların resmi tanınma ve koruma eksikliği nedeniyle sıklıkla tehditlerle karşı karşıya kalması nedeniyle kritik bir küresel zorluk olmaya devam ediyor. Bu miras uyarısı, bu tip öncü kentsel gelişim alanlarının geri döndürülemez dönüşümlere kurban gitmemesini sağlamak için tüm paydaşlara bir harekete geçme çağrısı görevi görüyor.
