Riken Yamamoto, 2024 Pritzker Mimarlık Ödülü'nü Aldı

Mimar ve aktivist Yamamoto, kamusal ve özel alanlar arasında akrabalık kurarak, kimlikler, ekonomiler, politikalar, altyapılar ve konut sistemlerindeki çeşitliliğe rağmen uyumlu toplumlara ilham veriyor. Topluluk yaşamını desteklemeye derinden bağlı olan Yamamoto, bir topluluğun üyelerinin birbirini desteklemesi gerektiğini söylüyor.

Yamamoto, topluluğu, geleneksel özgürlük ve mahremiyet kavramlarını yapıbozuma uğratan ve aynı zamanda konutu komşularla ilişkisiz bir metaya indirgeyen uzun süredir devam eden koşulları reddeden "tek bir alanı paylaşma duygusu" olarak tanımlıyor. Bunun yerine, uluslararası etkiyi ve modernist mimariyi geleceğin ihtiyaçlarına uyarlayarak, yaşamın gelişmesine izin veren kültürler, tarihler ve kuşaklar arasında köprü kuruyor.

Yamamoto mekan ve topluluk arasındaki ilişkiyi şöyle özetliyor: ”Benim için mekanı tanımak, bütün bir topluluğu tanımaktır. Mevcut mimari yaklaşım mahremiyete vurgu yapıyor, toplumsal ilişkilerin gerekliliğini göz ardı ediyor. Ancak yine de birlikte yaşarken, kültürler ve yaşamın evreleri arasındaki uyumu teşvik ederek her bireyin özgürlüğünü onurlandırabiliriz.”

Jüri Başkanı ve 2016 Pritzker Ödülü Sahibi Alejandro Aravena ise Yamamoto’nun fikirlerini şöyle değerlendiriyor: “Şehirlerin geleceğinde en çok ihtiyacımız olan şeylerden biri mimari aracılığıyla insanların bir araya gelme ve etkileşim kurma fırsatlarını çoğaltacak koşullar yaratmaktır. Yamamoto, kamu ve özel sektör arasındaki sınırı dikkatli bir şekilde bulanıklaştırarak, topluluğu etkinleştirme konusunda olumlu katkıda bulunuyor. Günlük yaşama saygınlık kazandıran, güven veren bir mimar. Normallik olağanüstü hale geliyor. Sükunet ihtişamı doğurur.”

2024 Pritzker Ödülü Jürisi Yamamoto’yu seçme gerekçesini şöyle özetliyor:”Yamamoto bizlere toplumsal talebin sorumluluğunun ne olduğu konusunda toplumda farkındalık yaratmayı, her bireysel mimari tepkiyi ölçmek için mimarlık disiplinini sorgulamayı ve demokraside olduğu gibi mimaride de mekânların halkın kararlılığıyla yaratılması gerektiğini hatırlatıyor.”

Ödülün sponsoru olan Hyatt Vakfı Başkanı Tom Pritzker: “Yamamoto, yalnızca ailelerin yaşaması için alanlar yaratmakla kalmayıp, aynı zamanda ailelerin birlikte yaşaması için topluluklar yaratan yeni bir mimari dil geliştiriyor" diyor ve ekliyor: ”Eserleri her zaman toplumla bağlantılı olma, cömertlik ruhunu geliştirme ve insanın her anını onurlandırma özelliklerine sahip”.

Riken Yamamoto / Fotoğraf: Tom Welsh

Ecoms House / Fotoğraf: Shinkenchiku Sha

Koyasu Elementary School / Fotoğraf: Riken Yamamoto & Field Shop

Yamakawa Villa / Fotoğraf: Tomio Ohashi

Yokosuka Museum of Art / Fotoğraf: Tomio Ohashi

Pangyo Housing / Fotoğraf: Kouichi Satake

Nagoya Zokei University / Fotoğraf: Riken Yamamoto & Field Shop

Shinonome Canal Court CODAN / Fotoğraf: Tomio Ohashi

Tianjin Library / Fotoğraf: Riken Yamamoto & Field Shop

Saitama Prefectural University / Fotoğraf: Tomio Ohashi

Iwadeyama Junior High School / Fotoğraf: Mitsumasa Fujitsuka

Jian Wai SOHO / Fotoğraf: Mitsumasa Fujitsuka

Hotakubo Housing / Fotoğraf: Tomio Ohashi

GAZEBO / Fotoğraf: Ryuuji Miyamoto

Future University of Hakodate / Fotoğraf: Isao Aihara

Fussa City Hall / Fotoğraf: Sergio Pirrone

Hiroshima Nishi Fire Station / Fotoğraf: Tomio Ohashi

Yamamoto’nun kariyeri elli yıla yayılıyor. Tekil konutlardan toplu konutlara, ilkokullardan üniversite binalarına, kurumlardan sivil alanlara ve şehir planlamasına kadar uzanan projeleri Japonya, Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Cumhuriyeti ve İsviçre’de konumlanıyor. İnşa edilen önemli eserleri: Nagoya Zokei Üniversitesi (Nagoya, Japonya, 2022), Zürih Havalimanı'ndaki THE CIRCLE (Zürih, İsviçre, 2020), Tianjin Kütüphanesi (Tianjin, Çin Halk Cumhuriyeti, 2012), Jian Wai SOHO (Pekin, Çin Halk Cumhuriyeti, 2004), Ecoms House (Tosu, Japonya, 2004), Shinonome Canal Court CODAN (Tokyo, Japonya, 2003), Future University Hakodate (Hakodate, Japonya, 2000), Iwadeyama Ortaokulu (Ōsaki, Japonya, 1996) ve Hotakubo Konutları (Kumamoto, Japonya, 1991).

Yamamoto, Pritzker Mimarlık Ödülü'nün 53. sahibi ve Japonya'dan bu ödülü kazanan dokuzuncu kişi. Pekin'de doğan Yamamoto halen Japonya'nın Yokohama kentinde yaşıyor. 2024 Pritzker Ödül töreni 16 Mayıs’ta Illinois Teknoloji Enstitüsü’nde gerçekleştirilecek.

Pritzker Mimarlık Ödülü Hakkında
Pritzker Mimarlık Ödülü, 1979 yılında Jay A. Pritzker ve eşi Cindy tarafından kuruldu. Amacı, mimarlık sanatı yoluyla insanlığa ve yapılı çevreye tutarlı ve önemli katkılar sağlayan yetenek, vizyon ve bağlılık niteliklerinin bir kombinasyonunu sergileyen, yaşayan bir mimar veya mimarları her yıl onurlandırmak.