Yapay Zeka ve Mimarlık / Tasarım Eğitimi Çalıştay Serisi’nin İlki Gerçekleştirildi.

Çalıştay açılış oturumunda ilk olarak söz alan ve Düzenleme Kurulu adına çalıştay programı hakkında bilgilendirme yapan İTÜ Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Muhammed Ziya Paköz mimarlık/tasarım/planlama eğitiminde yapay zekanın kullanımını merkeze alan bu çalıştayları bir açık diyalog ve karşılıklı öğrenme süreci olarak kurguladıklarını belirterek, eğitim ve tasarım süreçlerinde yapay zekanın rolü ve katkısının boyutunu netleştirmeye ihtiyaç bulunduğunu dile getirdi.

Çalıştay ev sahipliği yapan İTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Küçükmehmetoğlu yaşamış olduğumuz dönemde yapay zeka kullanımının yaygınlığına ve hızlı gelişimine atıfta bulunarak yapay zekanın tasarımcı sezgisini kaybetmeden ve kolaycılığa kaçmadan doğru ve dengeli yaklaşımlar kullanılması durumunda çalışma verimliliğini ve üretkenliğini artırdığına dikkat çekti. Diğer taraftan ise bu teknolojilerin veri mahremiyeti ve dijital müellifliğe yönelik yapılabilen ihlaller, özgünlük kaybı ve ölçüsüz kullanım gibi tehlikeleri de beraberinde getirdiğini ifade ederek, yapay zeka kullanımında temel etik-telif-özgünlük ilkelerin belirlenmesinin önemini vurguladı.

Açılış oturumunun son konuşması İTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şule Itır Şatoğlu tarafından gerçekleştirildi. Prof. Şatoğlu Mimarlık Fakültesi bünyesinde düzenlenen bu etkinliğin sadece mimarlık camiası için değil alanla ilişki kuran mühendislik ve diğer disiplinler açısından da önemli ve gerekli olduğuna dikkat çekti.

Açılış oturumlarının ardından “Mimarlık / Tasarım Eğitiminde Yapay Zeka: İmkanlar, Sorular ve Sorunlar” başlıklı oturuma geçildi. Moderatörlüğünü Prof. Dr. Yüksel Demir’in yürüttüğü bu oturum kapsamında üç adet sunum gerçekleştirildi.

"Yapay Zeka ve Tasarım Pratikleri" başlıklı sunumunda Elif Serdar Yakut, yapay zeka ve dijitalleşme paralelinde tasarım yaklaşımlarının değişimine değinerek, güncel pratiklerden örneklerle mimarlık, kentsel tasarım, peyzaj mimarlığı gibi disiplinlerde kendini göstermeye başlayan makine öğrenmesi algoritmalarından ve bunun eğitim ortamı ve araçlarına etkisinden bahsetti.

"Mimarlıkta Önce Kalem, Ardından Fare, Şimdi Klavye" başlıklı ikinci sunumda Salih Özdemir, mimarlık, tasarım ve görselleştirme alanlarında kullanılan yapay zeka araçlarını ve bu araçların kullanımını kısa videolar ve animasyonlar üzerinden aktararak, mimarlık pratiklerinde yapay zeka yazılımları ve eklentilerindeki son gelişmeler, sundukları olanaklar, potansiyelleri irdeledi.

"Mimarlık Eğitiminde Yapay Zeka ile İlgili Çekinceler ve Yasal Karşılıkları" başlıklı üçüncü sunumda ise Dr. Orkan Zeynel Güzelci meselenin etik ve telif boyutunu tartışmaya açarak, dünyada yapay zeka kullanımında yapılan etik düzenlemelerden, yapay zeka kullanımında yanlış beyan, önyargı, çarpıtma, intihal, dezenformasyon vb. riskler/olumsuz durumlardan bahsetti.

Çalıştayın ikinci oturumunda mimarlık kuramı ve mimarlıkta yapay zeka kullanımı alanlarında küresel ölçekte önemli çalışmalara imza atan Prof. Neil Leach “Artificial Intelligence and the Crisis of Architectural Education” başlıklı çerçeve konuşmayı gerçekleştirdi. Moderatörlüğünü İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi İmdat As’ın yürüttüğü bu oturum çerçevesinde Leach, yapay zekanın kullanımındaki önemli tartışmalara dair kesitler sunarken; mimarlıkta yapay zeka kullanımının mesleğin bugününe ve geleceğine olan etkisini ve mimarlık eğitimini nasıl değiştirdiğine dair önemli saptamalarda bulundu.

Çerçeve oturumun ardından gerçekleşen tematik değerlendirme oturumunda, çalıştay katılımcıları belirlenen temalara ilişkin soru ve sorunlara dair fikir ve deneyimlerini paylaştılar. Prof. Dr. Hayriye Eşbah Tunçay ve Prof. Dr. Yüksel Demir moderatörlüğündeki masalarda “Yapay Zekanın Eğitim Süreçlerinde Kullanımı”, Prof. Dr. Meryem Birgül Çolakoğlu ve Prof. Dr. Leman Figen Gül’ün moderatörlüğündeki masalarda “Yapay Zeka ve Mimarlık / Tasarım / Planlama Sektörü”, Dr. İmdat As ve Öğr. Gör. Salih Özdemir’in moderatörlüğündeki masalarda “Yapay Zekanın Tasarım Süreçlerinde Kullanımı”, Dr. Ahmet Gün ve Dr. Orkan Zeynel Güzelci’nin moderatörlüğündeki masalarda ise “Yapay Zeka ve Etik / Telif Meselesi” tartışıldı.

İTÜ Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ömer Dabanlı’nın yönetiminde gerçekleşen çalıştayın son oturumunda, masa moderatörleri söz alarak, masalarda tartışılan soru - sorunları aktardılar. Önümüzdeki günlerde etkinliğin devamı niteliğinde yürütülecek çalışmalara ilişkin bilgilendirme ile çalıştay tamamlandı.