Forensic Architecture: Mekanı Geriye Sar

Giardini’deki ana bienal sergisinin katılımcılarından biri olan Forensic Architecture’un işi, mimarlık olarak bildiğimiz şeyin ne olduğunu müthiş bir şekilde sorgulatıyor. İngiliz mimarlık ofisinin işi, adından da anlaşılacağı üzere adli vakalara mimarlık üzerinden bakıyor, biraz bizim CSI dizilerinde izlediğimiz adli tıpa başvurarak davaları çözme işini mimarlık bilgisiyle yapıyor. İşverenleri de Birleşmiş Milletler ya da Af Örgütü gibi organizasyonlar. Mevcut mekansal hallerin geriye dönük okumasını yaparak vaka öyküsünü yaratıyor ve savaş suçları gibi uluslararası raporlara katkıda bulunuyorlar. Forensic Architecture, sergiye dört vakayla katılıyor. Bunlardan ilki, belki de en çarpıcı olarak sergilenen Afganistan’daki bir eve yapılan İHA (drone) saldırısına dairdi. Her ne kadar Amerikan askeri yetkilileri bunun isyancıların patlattığı bir bomba düzeneği olduğunu söyleseler de Forensic Architecture’un olay mahalinden sızmış kısacık bir video üzerinden yaptığı araştırma, tavandaki delik ve duvarlara sıçrayan şarapnel parçalarıyla bunun bir İHA saldırısı olduğunu kanıtlıyordu. Şarapnel parçacıkların odaya nasıl dağıldıklarını birebir ölçekte bir yerleştirme ile gösterirken duvarda parçacıkların gelmesi gerektiği halde gelmediği alanlarda konumlanmış iki kişinin varlığı da ispat ediliyordu.

rafah: black friday / fotoğraf: forensic architecture

fotoğraf: francesco galli

fotoğraf: francesco galli

Başında Eyal Weizman’in yer aldığı Forensic Architecture, bilgi çağında devletlerin ve hatta bazen uluslararası örgütlerin saklamaya çalıştıkları gerçeğin ortaya çıkması için mimarlığın nasıl bir araç olarak kullanılabileceğini ispat ediyor. Bunu yaparken de mimarlığın temelindeki doğrultu, aks, gölge açısı gibi yöntemlere başvuruyor. Tıpkı Gazze’ye 2014’te yapılan saldırıların en yoğun olduğu 1 Ağustos’ta, yani Kara Cuma’da gerçekten ne olup bittiğini sosyal medya paylaşımları üzerinden anlamlandırmaya çalışırken yaptıkları gibi.

Vakaların çözümü ile ilgili videolara buradan ulaşabilirsiniz.